.png)
Waarom je EBITDA je bedriegt, en wat je beter meet.
Er zijn woorden die je te vaak hoort in boardrooms: omzet, marge, EBITDA. Maar als je doorvraagt naar wat werkelijk waarde toevoegt, blijft het vaak stil. Te veel bedrijven varen blind op rapporten die hun winst maskeren en hun verlies camoufleren. Ze meten wat zichtbaar is, maar vergeten wat essentieel is. Echte leiderschap vraagt een ander kompas. Geen excel-file, maar een diepte-inzicht in de economische realiteit van je organisatie. Dat is waar NOPAT en EVA binnenkomen. Niet als abstracte formules, maar als instrumenten die je strategie verankeren in waarheid.
EVA en NOPAT: het financiële kompas van de toekomst.
Wat is NOPAT, en waarom is het relevanter dan EBITDA?
NOPAT (Net Operating Profit After Tax) geeft je een gezuiverde kijk op je operationele winst. Het is de winst na belasting, exclusief rentelasten en buitengewone elementen. Waar EBITDA vaak de illusie van winstgevendheid voedt door interesten, afschrijvingen en belastingen te negeren, toont NOPAT de échte kracht van je kernactiviteiten.
NOPAT zegt niet: "Hoeveel houden we over?"
Maar: "Wat genereert ons model daadwerkelijk aan waarde, onafhankelijk van hoe het gefinancierd is?"
Wat is EVA, en waarom doet het pijn (op de juiste plaatsen)?
EVA (Economic Value Added) meet of je onderneming werkelijk waarde creëert bovenop haar kapitaalkost. Het confronteert je met de kost van je middelen, niet alleen met je opbrengsten. En dat is een gamechanger.
EVA = NOPAT − (Totaal Geïnvesteerd Vermogen x WACC)
Met andere woorden:
- Je NOPAT mag positief zijn, maar als je onder je Weighted Average Cost of Capital (WACC) presteert, vernietig je waarde.
- Je denkt dat je groeit, maar eigenlijk word je economisch gezien armer.
Dat is de reden waarom EVA niet populair is bij wie de waarheid schuwt.
Maar het is de maatstaf die topbedrijven gebruiken om hun koers te bepalen.
Waarom EVA en NOPAT het gesprek veranderen in de bestuurskamer.
- Ze maken strategie meetbaar. Elke beslissing, elk project, elke investering kan worden afgetoetst op waardecreatie.
- Ze leggen accountability waar het hoort. Niet bij boekhoudkundige winst, maar bij rendement op kapitaal.
- Ze stimuleren focus op duurzame groei. Geen korte termijn optimalisatie, maar langetermijnimpact.
- Ze ontmaskeren inefficiëntie. Een businessunit die winst boekt, maar onder de kapitaalkost presteert, is geen troef maar een last.
Wat je CFO, controller of externe boekhouder vaak niet durft zeggen.
De meeste klassieke rapportering is gericht op compliance, niet op inzicht.
Ze toont winst, maar verbergt de kost van groeigeld. Ze toont kosten, maar negeert het rendement van tijd.
En ze voedt de illusie dat zolang er "winst" op papier staat, alles oké is.
Maar wanneer je je EVA meet en ziet dat die negatief is, weet je: we zijn aan het bouwen op drijfzand.
En dan is het niet vijf voor twaalf, maar vijf na.
Wat moet jij als ondernemer doen?
- Breng je WACC in kaart. Wat kost jouw groeigeld echt (eigen vermogen + vreemd vermogen)?
- Bereken je NOPAT. Zuiver je operationele winst, en hou rekening met belastingdruk.
- Toets je investeringen af op EVA. Elke investering zonder positieve EVA is een sluipende vernietiger.
- Integreer dit denken in je jaarplannen. Geen plannen zonder waardecreatie-doelstellingen.
- Gebruik EVA als leiderschapsinstrument. Niet enkel voor finance, maar voor alle afdelingen die impact hebben op resultaat.
Tot slot
De toekomst van jouw onderneming wordt niet bepaald door hoeveel je verkoopt, maar door hoeveel echte waarde je behoudt.
EVA en NOPAT zijn geen bedreiging voor je succes. Ze zijn een spiegel. En wie durft kijken, zal beter sturen.
Want uiteindelijk draait alles hierom:
Ben jij een winstmaker, of een waarde-bouwer?
